Léon Kengo

Léon Kengo wa Dondo, abotami o mokɔlɔ 22 mai 1935 na Libenge (Kongo belji), azali moto ya politiki ya Kongó-Kinsásá.

Moyekoli ya mibeko, Premier Commissaire d'Etat1 mpe Premier ministre ya Président Mobutu Sese Seko, oyo azalaki kokamba Zaïre, azalaki Président ya Sénat kobanda 2007 kino 2019. Azali lisusu na boyokani na libota ya moto ya politiki Franck Mwe di Malila na ntina ya libala ya mwana na ye ya mwasi.

Biografi ya bomoi ya bato

Mokitani ya libota moko ya Bayuda

Tata ya Léon Kengo wa Dondo azali monganga ya Bayuda ya Poloni, Michał Lubicz, oyo akimaki na Bɛ́ljika . Mbotama ya mama na ye ezalaki likambo ya matata ya politiki na tango ya bitumba ya Kongó-Rwanda, basusu bazalaki koloba ete azalaki "Rwandaise Tutsi", basusu bazalaki koloba ete azalaki mwana ya "tata moko ya soda Ngbandi mpe mama moko ya Tutsi ya Rwanda"

Édouard Kengo, nkoko ya Léon, azalaki soda ya Force publique, autaki na Ubangi ya Nola, ya etnie ngbandi ya mboka Dondo. Na mobembo moko ya basodá ya Congo belge na Rwanda, soda Édouard Kengo akutanaki na Hilda, nkɔkɔ ya Léon, oyo azalaki moto ya Rwanda, mpe amemaki ye na Libenge. Libala na bango ebotaki Marie-Claire ya Gbongo, mama ya Léon Kengo wa Dondo.

Tata na ye, oyo atindamaki na engumba Libenge, amonaki mwana na ye ya sika mpe apesaki ye nkombo Léon, kasi amonaki ete bomoi na ye ya mikolo mizali koya ezalaki na likama. Nsima ya liwa ya moto moko ya maladi oyo autaki na mboka moko ya pembeni, basɛngisaki ye ete alongwa na Libenge, epai azalaki lisusu na libateli te mpo na makaneli ya bandeko ya mwasi oyo akufaki. Azongaki na Erópa te, kasi alongolaki mboka na ye mpe akendaki kofanda na Kilo-moto na Etúká ya Monyɛlɛ, mpe akobaki mosala na ye.

Léon, abotamaki Lubicz, abongolaki kombo na ye na Kengo wa Dondo na 1971, nsima na campagne ya Afrika ya Président Mobutu.

Léon Kengo atangi kelasi ya ebandeli na Coquilhatville (Mbándáká) mboka mokonzi ya etuka ya Equateur. Na nsima, akɔtaki na eteyelo ya ntei, epai ayekolaki makambo ya Leta mpe ya mombongo na Lisangani ya Bandeko ya biteyelo ya boklisto.

Azalaki na mibu 23, abandaki mosala na ye ya kosambisa lokola agent na Parquet ya district (commis-greffier) ya Coquilhatville kati na 1958 mpe 1960. Na lipanda, na bozangi ya basali mpo na kokende ya ba Belges, atindamaki na Parquet général ya Kinshasa. Aponami successivement Substitute ya Procureur ya République na Parquet ya district ya Kinshasa (14 octobre 1960), Substitute ya Procureur général epayi ya Cour d'appel na Kinshasa (6 juin 1961). Akotaki na école nationale ya droit mpe ya administration na Kinshasa na cycle court, mpe azwaki diplome ya ba études judiciaires. Na 1961, aponamaki lokola mosangani ya Commission mixte d'enquête na ba incidents ya Kindu mpe ya Kongolo.

Na 1962, asɛngaki ete atika mosala na ye mpe akendaki na Belgique, epai akɔtaki na Université libre ya Bruxelles. Na 1968, azwaki diplome ya doktɛrɛ na makambo ya mibeko mpe diplome ya monene na makambo etali mibeko ya mbu mpe mibeko ya mpɛpɔ. Azwaki formasyo na makambo ya mobulu na Palais de Justice na Bruxelles. Ntango azalaki na kelasi, azalaki mokambi ya komite ya bakambi ya Union des étudiants catholiques africains.

Mosala ya politiki

Ezali na nzela ya opportunisme politique nde Léon Kengo wa Dondo akendeki kobaluka na mouvance présidentielle na opposition congolaise modérée, sima ya kosala lokola pilier ya dictature ya Mobutu. Ekómaki kotɛmɛla nkolo na yango na boye ete, na lisalisi ya kapitalisme ya mokili mobimba, ekómaki monguna na yango ya libosoliboso, to mpe monguna na yango ya makasi koleka. Na eleko ya démocratisation, ntango ba partis ebele bandimaki, Kengo aponamaki lokola Premier ministre na 1994 lokola boyokani kati na Mobutu mpe Parlement. Abenganaki basangani ya lisanga ya ba Libanais na Zaïre mpo bafundaki bango na mombongo ya diamants mpo na kofuta basoda.

Bowelani

Mwa moke nsima ya ebandeli ya bitumba ya yambo ya bana mboka na Congo na sanza ya zomi na mibale ya mobu 1996, Kengo akambaki cabinet ya crise mpo na kobundisa batomboki. Bato mingi balobaki ete mokonzi yango alongaki te kopekisa batomboki. Na sanza ya Marsi 1997, ayebisaki ete alingi kolongwa na mosala mpe atikaki mosala na ye na sanza ya Aprili ya mbula yango. Sanza moko na nsima, guvɛrnɛma ekweaki mpe Kabila azwaki bokonzi.

Na sanza ya motoba 2003, Kengo afundamaki na Belgique na likambo ya kosukola mbongo. Na sanza ya zomi na moko 2003, azongaki na Kinshasa mpo na kopesa maboko na processus ya transition, kasi na sima apekisamaki kolongwa na mboka, nsima ya kofungwama ya dossier judiciaire na ye mpo na makambo matali Mobutu. Ba parlementaires mingi bazali kotelemela likambo oyo.

Mokonzi ya Sénat

Na 2005, alobaki ete akoboya kozala candidat na maponami ya présidentiel ya mbula oyo elandi. Na mokolo ya 11 sanza ya mitano 2007, Kengo aponamaki lokola mokambi ya Sénat ya RDC, alongaki candidat ya parti majoritaire, Léonard She Okitundu, moko ya AMP. Na yango, banda mokolo ya 14 mai 2007, date ya investiture na ye, akomi moto ya mibale ya politiki ya RDC.

Mikanda oyo abimisa

Confiscation (mercurial prononcé par Kengo-wa-Dondo), Cour suprême ya justice ya République ya Zaïre, Kinshasa, 1973, 84 p.

Ba réflexions sur filiation libanda ya libala (mercurial prononcé par Kengo-wa-Dondo), Kinshasa, 1974
Pouvoir judiciaire na se ya République Zaïrienne ya mibale, na buku na ye Studia diplomatica, 1975, vol. 28, n. 5, p. 501 -526
Vers une société sans prison (mercurial livré par Kengo-wa-Dondo), Kinshasa, 1975
Makanisi na ntina ya mwango ya mobeko ya sika ya libota (mercurial oyo epesamaki na Kengo-wa-Dondo), Kinshasa, 1976
Exécution ya ba jugements (mercurial prononcé par Kengo-wa-Dondo), Kinshasa, 1978
Evolution jurisprudentielle ya Cour suprême ya justice na Zaïre : 1968-1979) (mercurial elobami na Kengo-wa-Dondo), Kinshasa, 1979
Na oyo etali bozui pe botindiki ba droits immobiliers na mibeko ya Zaïre (mercuriale prononcé par Kengo-wa-Dondo), Kinshasa, 1980
Passion ya l’Etat : ba mémoires, na Paris : L’Harmattan, [2019] 1 na ntina mingi.