Fièvre paratyphoïde, eyebani lisusu bo paratyphoïde, eza infection ya bactérie eye ewutaka na lolenge misato ya Salmonelle.[1] Mingi mpeza bilembo bibandaka mikolo misato kino mikolo zomi na misato sima na infection mpe bizlaka ndenge moko na oyo ya fièvre typhoïde.[1][2] Mingi mingi fièvre ya makasi ebimelaka malembe malembe nakati ya mikolo. Bolembu, kobungisa mposa ya kolia, mpe moto mpasi mingi mingi yango mpe emonanaka.[1] Batu mususu loposo nabango ya nzoto ebandaka kobeba mpe kokoma na ba tache ya langi ya rose.[3] Soki nkisi emelami te, bilembo ya bokono bikoki koumela ba poso to ba sanza.[1] Batu mususu bakoki kozala na bactérie atako bakotungisama te na bokono; kasi, bakoki kokoba kokabola bokono epayi ya basusu.[2] Ezala typhoïde to paratyphoïde yango nionso etungisaka makasi.[2] Fièvre paratyphoïde eza lolenge ya fièvre na mitsopo elongo na fièvre typhoïde.[4]

Paratyphoïde ewutaka na bactérie ya Salmonelle enterique ya sérotype Paratyphique A, Paratyphique B to Paratyphique C oyo eza kokola nakati ya mitsopo na makila. Mingi mpeza ekabolamaka na bolei to bomeli mayi oyo eza contaminé na nyei ya mutu oyo aza na bokono.[1] Ekoki kosalema ntango mutu oyo aza kolamba bilei azali na bokono.[3] Ba facteur ya risque eza assainissement mabe na mpe kozala na esika eye etondami na batu koleka.[5] Mbala moko moko ekoki kokabolama na nzela ya bosangani bonzoto. Bokono oyo ezwaka obe batu.[1] Diagnostic ekoki kosalema kolandana na bilembo mpe ekoki kozala confirmer na nzela ya kobokola bactérie to kokundola ADN ya bactérie nakati ya makila, nyei, to moelle osseuse.[1][2] Kobokola ba bactérie ekoki kozala mpasi mpeza.[2] Examen ya moelle osseuse nde esembolamaka mpeza.[5] Bilembo ya bokono bizalaka ndenge moko na oyo ya ba maladi misusu oyo epesamaka.[2] Typhus ekeseni na bokono oyo.[6]

Atako mangwele ya paratyphoïde yango moko ezali te, mangwele ya typhoïde ekoki mpe kosunga.[1][3] Mpo na komibatela esengeli komela mayi ya mpetwa, kozala na assainissement ya malamu, mpe kosokola maboko malamu mpeza. Mpo kotraiter bokono oyo, basaleka ba antibiotiques neti azithromycin. Resistance na ba antibiotique ndenge na ndenge oyo ezalaki kopesama kala ekomelaka batu mingi.[1]

Paratyphoïde etungisaka pene na 6 million ya batu mobu na mobu.[1] Ezwaka batu mingi na biteni ya Asia mpe emonanaka mpeza mpeza te na ba pays développés.[1][3] Ba cas mingi ewutaka na Paratyphique A koleka Paratyphique B to C.[2] Na mobu ya 2013 fièvre paratyphoïde ememaki liwa ya batu pene na 54,000 motango oyo mokitaki kowuta na 63,000 ya baye bakufaki na mobu ya 1990.[7] Likama ya liwa eza kati ya 10% na 15% soki nkisi emelami te, kasi soki nkisi emelami ekoki kozala na se ya pourcentage moko.[2]

References kokoma

  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 et 1,10 Erreur Lua dans Module:Biblio/Commun à la ligne 29 : attempt to call local 'abr' (a nil value).
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 et 2,7 Erreur Lua dans Module:Biblio/Commun à la ligne 29 : attempt to call local 'abr' (a nil value).
  3. 3,0 3,1 3,2 et 3,3 Erreur Lua dans Module:Biblio/Commun à la ligne 29 : attempt to call local 'abr' (a nil value).
  4. Wain, J; Hendriksen, RS; Mikoleit, ML; Keddy, KH; Ochiai, RL (21 March 2015). "Typhoid fever.". Lancet 385 (9973): 1136–45. doi:10.1016/s0140-6736(13)62708-7. PMID 25458731. 
  5. 5,0 et 5,1 Crump, JA; Mintz, ED (15 January 2010). "Global trends in typhoid and paratyphoid Fever.". Clinical infectious diseases : an official publication of the Infectious Diseases Society of America 50 (2): 241–6. doi:10.1086/649541. PMID 20014951. 
  6. Cunha BA (March 2004). "Osler on typhoid fever: differentiating typhoid from typhus and malaria". Infect. Dis. Clin. North Am. 18 (1): 111–25. doi:10.1016/S0891-5520(03)00094-1. PMID 15081508. 
  7. GBD 2013 Mortality and Causes of Death, Collaborators (17 December 2014). "Global, regional, and national age-sex specific all-cause and cause-specific mortality for 240 causes of death, 1990-2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013.". Lancet 385 (9963): 117–71. doi:10.1016/S0140-6736(14)61682-2. PMID 25530442.