Moyogo

/TODO /lexiques Catégorie:Likomisi

eyenga / dimanche 1 augústo 2021

Article #3 227 :

• 31 yúli 2021 à 14:48 ‎Mbɔ́ngí (makambo | kobɔngisa) ‎[85 baokté] ‎Bombo (Ntembe | bíteni ya mosálá) (Page créée avec « '''Mbɔ́ngí''' ezalí mái ma botoki. Catégorie:Mái »)

Robot: Utilisateur:Esáliseli-Moyogo

Kozánga koyéba ezalí liwâ ya ndámbo !

Wikipedia:Babel

ln-2 Moto óyo ayébí koloba lingála mokɛ́.

fr Cet utilisateur a pour langue maternelle le français.

en-4 This user speaks English at a near-native level.

es-2 Este usuario puede contribuir con un nivel intermedio de español.

Accents et caractères spéciaux

ɔ   ɔ́  ɔ̂   ɔ̌   
ɛ   ɛ́  ɛ̂   ɛ̌
a   á   â   ǎ    
u   ú   û   ǔ 
o   ó   ô   ǒ
i   í   î   ǐ

les caractères sont affichés en font monospace par défaut

Pourquoi les accents sont-ils importants?

• ils indiquent l'intonation
• ils réduisent les ambiguités, voir [1]
• ils sont propres au lingála
• exemple :
  1. moto (être humain) ou motó (tête), ou encore mɔ́tɔ (feu)

     sans accent ou caractéres spéciaux ceux-ci seraient : moto, moto et moto

     si on utilisait juste les accents : moto, motó et móto

  2. "nabétaka yé" (Je le frappe tout le temps) ou "nabétáká yé" (Je l'ai frappé il y a longtemps)

     sans accent: "nabetaka ye" et "nabetaka ye"

  3. ngambo (difficulté) ou ngámbo (la rive opposé)

     sans accent: ngambo et ngambo

  4. kokoma (écrire) ou kokóma (arriver)

     sans accent: kokoma et kokoma

il y a pour l'instant un problème avec le ɔ (o ouvert) ou ɛ (e ouvert et non epsilon!) et l'accent aigu) avec quelques browsers sur quelques plateformes (ex: Mozilla sur Linux).

Test

Default : ɔ - ɔ́ - ɔ̂ - ɔ̌ - Ɔ́ ɛ - ɛ́ - ɛ̂ - ɛ̌ - Ɛ́ a - á - â - ǎ u - ú - û - ǔ o - ó - ô - ǒ i - í - î - ǐ e - é - ê - ě	Gentium : (Download) ɔ - ɔ́ - ɔ̂ - ɔ̌ - Ɔ́ ɛ - ɛ́ - ɛ̂ - ɛ̌ - Ɛ́ a - á - â - ǎ u - ú - û - ǔ o - ó - ô - ǒ i - í - î - ǐ e - é - ê - ě	Doulos SIL : ( Download) ɔ - ɔ́ - ɔ̂ - ɔ̌ - Ɔ́ ɛ - ɛ́ - ɛ̂ - ɛ̌ - Ɛ́ a - á - â - ǎ u - ú - û - ǔ o - ó - ô - ǒ i - í - î - ǐ e - é - ê - ě
Arial Unicode MS (MS Office 2003) Arial (e ouvert et o ouvert manquant): ɔ - ɔ́ - ɔ̂ - ɔ̌ - Ɔ́ ɛ - ɛ́ - ɛ̂ - ɛ̌ - Ɛ́ a - á - â - ǎ u - ú - û - ǔ o - ó - ô - ǒ i - í - î - ǐ e - é - ê - ě	Lucida Sans Unicode : ( Download) ɔ - ɔ́ - ɔ̂ - ɔ̌ - Ɔ́ ɛ - ɛ́ - ɛ̂ - ɛ̌ - Ɛ́ a - á - â - ǎ u - ú - û - ǔ o - ó - ô - ǒ i - í - î - ǐ e - é - ê - ě	DejaVu Sans : ( Download) ɔ - ɔ́ - ɔ̂ - ɔ̌ - Ɔ́ ɛ - ɛ́ - ɛ̂ - ɛ̌ - Ɛ́ a - á - â - ǎ u - ú - û - ǔ o - ó - ô - ǒ i - í - î - ǐ e - é - ê - ě

Ndakisa

source: http://www.worldlanguage.com/Languages/Lingala.htm

Default :

Tokosepelaka míngi na botángi o kásá malúli ma báníngá baíké, bakosɛ́ngɛ te báléndisa bolakisi kóta ya Pútú o kelási ya baíndo. Yangó malámu míngi sɔ̂lɔ́. Kási bandeko ba bísó bâná bakobósanaka te malúli ma pámba pámba makomɔ́nisa moto lokóla mwána mokɛ́. Mwána sɔ́kɔ́ azalí na límpa sikáwa, ekomɔ́nɔ yě sukáli, akobwáka límpa pé akolela sukáli. Loléngé lɔ́kɔ́ sɔ́kɔ́ bakolakisa bísó lingála, kiswahíli, kikɔ́ngɔ́, tsiluba, b.n.b., toébi naíno malámu tɛ́, tokoíbwáka pé tokolela français, flamand, anglais. Wâná níni? Tokomɛmya kóta ya bísó tɛ́; tokoíbébisa bobébisi. Na yangó mindɛ́lɛ́ bakolomɔ́na bǒ bána bakɛ̂ ba bilúlélá pé bakosɛkɛ bisó.

Gentium : (Download)

Tokosepelaka míngi na botángi o kásá malúli ma báníngá baíké, bakosɛ́ngɛ te báléndisa bolakisi kóta ya Pútú o kelási ya baíndo. Yangó malámu míngi sɔ̂lɔ́. Kási bandeko ba bísó bâná bakobósanaka te malúli ma pámba pámba makomɔ́nisa moto lokóla mwána mokɛ́. Mwána sɔ́kɔ́ azalí na límpa sikáwa, ekomɔ́nɔ yě sukáli, akobwáka límpa pé akolela sukáli. Loléngé lɔ́kɔ́ sɔ́kɔ́ bakolakisa bísó lingála, kiswahíli, kikɔ́ngɔ́, tsiluba, b.n.b., toébi naíno malámu tɛ́, tokoíbwáka pé tokolela français, flamand, anglais. Wâná níni? Tokomɛmya kóta ya bísó tɛ́; tokoíbébisa bobébisi. Na yangó mindɛ́lɛ́ bakolomɔ́na bǒ bána bakɛ̂ ba bilúlélá pé bakosɛkɛ bisó.

Doulos SIL : ( Download)

Tokosepelaka míngi na botángi o kásá malúli ma báníngá baíké, bakosɛ́ngɛ te báléndisa bolakisi kóta ya Pútú o kelási ya baíndo. Yangó malámu míngi sɔ̂lɔ́. Kási bandeko ba bísó bâná bakobósanaka te malúli ma pámba pámba makomɔ́nisa moto lokóla mwána mokɛ́. Mwána sɔ́kɔ́ azalí na límpa sikáwa, ekomɔ́nɔ yě sukáli, akobwáka límpa pé akolela sukáli. Loléngé lɔ́kɔ́ sɔ́kɔ́ bakolakisa bísó lingála, kiswahíli, kikɔ́ngɔ́, tsiluba, b.n.b., toébi naíno malámu tɛ́, tokoíbwáka pé tokolela français, flamand, anglais. Wâná níni? Tokomɛmya kóta ya bísó tɛ́; tokoíbébisa bobébisi. Na yangó mindɛ́lɛ́ bakolomɔ́na bǒ bána bakɛ̂ ba bilúlélá pé bakosɛkɛ bisó.

Lucida Sans Unicode :

Tokosepelaka míngi na botángi o kásá malúli ma báníngá baíké, bakosɛ́ngɛ te báléndisa bolakisi kóta ya Pútú o kelási ya baíndo. Yangó malámu míngi sɔ̂lɔ́. Kási bandeko ba bísó bâná bakobósanaka te malúli ma pámba pámba makomɔ́nisa moto lokóla mwána mokɛ́. Mwána sɔ́kɔ́ azalí na límpa sikáwa, ekomɔ́nɔ yě sukáli, akobwáka límpa pé akolela sukáli. Loléngé lɔ́kɔ́ sɔ́kɔ́ bakolakisa bísó lingála, kiswahíli, kikɔ́ngɔ́, tsiluba, b.n.b., toébi naíno malámu tɛ́, tokoíbwáka pé tokolela français, flamand, anglais. Wâná níni? Tokomɛmya kóta ya bísó tɛ́; tokoíbébisa bobébisi. Na yangó mindɛ́lɛ́ bakolomɔ́na bǒ bána bakɛ̂ ba bilúlélá pé bakosɛkɛ bisó.

DejaVu Sans :

Tokosepelaka míngi na botángi o kásá malúli ma báníngá baíké, bakosɛ́ngɛ te báléndisa bolakisi kóta ya Pútú o kelási ya baíndo. Yangó malámu míngi sɔ̂lɔ́. Kási bandeko ba bísó bâná bakobósanaka te malúli ma pámba pámba makomɔ́nisa moto lokóla mwána mokɛ́. Mwána sɔ́kɔ́ azalí na límpa sikáwa, ekomɔ́nɔ yě sukáli, akobwáka límpa pé akolela sukáli. Loléngé lɔ́kɔ́ sɔ́kɔ́ bakolakisa bísó lingála, kiswahíli, kikɔ́ngɔ́, tsiluba, b.n.b., toébi naíno malámu tɛ́, tokoíbwáka pé tokolela français, flamand, anglais. Wâná níni? Tokomɛmya kóta ya bísó tɛ́; tokoíbébisa bobébisi. Na yangó mindɛ́lɛ́ bakolomɔ́na bǒ bána bakɛ̂ ba bilúlélá pé bakosɛkɛ bisó.

Graphie

Il semble y avoir deux graphies différente pour le lingála

1. avec accents toniques et caractères spéciaux
   • soutenu par l'ALRC et retrouvé dans la littérature
   • nécessite un affichage spécial (facile d'accès en général avec Lucida Sans Unicode)
   • nécessite une méthode d'entrée spéciale (des raccourcis dynamiques sur la page de modification, ou sur l'OS --- lequels?)
   • La Société Zaïroise des Linguistes avait adopté comme convention d'utiliser les tons ponctuels en 1974 (Edema Atibakwa Baboya, 1994)
2. sans accents toniques et sans e & o ouverts

   ɛ -> é

   ɔ -> o

   o -> ó

   • Le seul accent tonique parfois indiqué est sur le á, et peut-être ú.

Encodage

Il existe très peu d'encodage supportant les jeux de caractères lingala.

• AFRLIN-104-BPI_OCIL - support complet
• Unicode - support théorique (les accents sont seulement accessible en caractères combinatoires pour les ɔ et ɛ), manque d'applications et de polices de caractères compétentes

Ekomelo ya lingála / Lingala Keyboard Layout / Clavier lingala

Lingala keyboard for Windows, Mac OS X, X11 (Linux, FreeBSD, etc.)
Ekomelo ya Lingála mpɔ̂ na Windows, Mac OS X, X11 (Linux, FreeBSD, etc.)
Tala / see : User:Moyogo/Lingala Keyboard

Localisation

User:Moyogo/Lingala Localization

Ndakisa

• User:Moyogo/Lokásá ndakisa

Terminologie

• User:Moyogo/Terminologie

Références

Lingala - orthographe laxe

• Lisakoli ya molongo ya makoki ya moto
• Google lingala
• Mambí ma Ekoló Kongó
• Les nombres en lingala

Misúsu

• African Language Resource Council and the African Unicode characters
• Africanisation en Unicode, voir [2] et [3]
• Lingala (es), Lingala (fr-ln) (CC by-nc-sa License ), Lingala (en)
• Dictionnaire
• Rosetta Project - Lingala - DO NOT copy on wikipedia! but link!
• How language works

Bisíka bisúsu : suka époque | forum congo2000 | forum congopage | global women's strike | Kid's stories | Versets