« Likámá lya mpɛ́pɔ o 2007 » : différence entre les versions

Contenu supprimé Contenu ajouté
Esengo (ntembe | bíteni ya mosálá)
Aucun résumé des modifications
Esengo (ntembe | bíteni ya mosálá)
Aucun résumé des modifications
Mokɔlɔ́tɔ 1 :
[[image: Antonov An-26, Radom Air Show 2007.jpg|300px|right|thumb|]]
*draft
'''Likámá lya mpɛ́pɔ o 2007''' lizalí likámá lya mpɛ́pɔ liye lisalamáká ntángo mpɛ́pɔ na motelemotɛ́lɛ ya mapasamapása, Antonov An-26, ya lingómba lya mombɔ́ngɔ lya [[Kongó-Kinsásá]] "Africa one", etutákí mpé ezikákí nsima ya ngonga mokɛ́, ntángo mpɛ́pɔ enâêná ekokáká kopumbwa tɛ́ na Libándá lya Ndáko ya Mpɛ́pɔ ya N'djili na engúmba Kinsásá na ekólo Kongó-Kinsásá na mokolomokɔlɔ mwa mineimínei sánzá ya zomizómi mobú mwa 2007. Mpɛ́pɔ eye elongwáká na libándáLibándá lya Ndáko ya mpɛ́pɔMpɛ́pɔ ya N'djili na ngonga ya 10:43, ntángo ya Kinsásá, mpompɔ̂ na kokɛndɛ na [[Tshikapa]], na ntáká ya kilómɛtɛlɛ 650 na [[monyɛlɛ]].
==Background==
Bopumbwi ya mpempo buye eye elobamaki 'te yango ezalaki mpempo eye lingomba lya mombongo El Sam Airlines to mpe lisusu [[Malila Airlift]], mpe mpempo eye epesami mpo na kofutela na lingomba lya mombongo [[Africa One]]. Mangoma maye ma mombongo mabale mazali na molongo mwa mangomba ya botamboli ya ...eye lingomba lya lisanga lya eropa (EU) epekisa na bikola bya bango. Mpempo eye ezalaki na motuya 9Q-COS, ekomamaki na mokanda ya leta motango ''409/cab/MIN/TVC/1264/MN/mg/2007'' lokola yango elekaki mamekano ya bobateli, engebene na Hippolyte Muaka, oyo azalaki mokonzi na ntango ene ya bakambi ya mibembo ya mpempo ya *civil ya [[Kongó-Kinsásá]].
 
The flight was variously reported as operated by El Sam Airlines or [[Malila Airlift]], with the aircraft leased from [[Africa One]]. Both carriers are on the [[list of air carriers banned in the EU]], as are all of other Congolese airlines. The aircraft, tail number 9Q-COS, is reported to have been certified in a letter ''409/cab/MIN/TVC/1264/MN/mg/2007'' as having passed safety inspection, according to Hippolyte Muaka, who is the acting head of the DRC's Civil Aviation Authority.<ref name="reuters_oct5">
{{cite news
|first=Joe
|last=Bavier
|title=Congo crash toll over 50, but survivor found
|url=http://web.archive.org/web/20081013001905/http://www.alertnet.org/thenews/newsdesk/L05609033.htm
|publisher=[[Reuters]]
|date=2007-10-05
|accessdate=2007-10-05
}}</ref>
Bopumbw ya mpempo eye ezalaki mpo na ntina ya mombongo mpe biloko bya mombongo mpe ezalaki komema bato 28, na kati na bango basali banso ba mpempo.
The flight was a commercial cargo flight carrying at least 28, including a flight crew of five.<ref>
{{cite web
|title=Kinshasa, the victims of the crash are at least 50
|publisher=Avionews
|url=http://www.avionews.com/index.php?corpo=see_news_home.php&news_id=1080375&pagina_chiamante=index.php
|date=2007-10-08
|accessdate=2007-10-08
}}</ref> The flight manifest stated that there were 16 passengers aboard, but more boarded the flight shortly before takeoff.
 
==Likámá==
*Ministre ya [[Rusí]] óyo atalí mambí ma bapaya alobáká 'te mpɛ́pɔ enâ ebungisákí [[propeller]], mpé [[lipapú]] lya lyangó etutákí libaku, elongoláká lipapú mpé nsima mpɛ́pɔ <ref name="reuters_oct5"/> ekotáká na wɛnzɛ libosó etelɛmɛ na lopango lɔ̌kɔ́ na [[balabála]] Mayulu 77 na [[Kingasani (Kimbanséke)|Kingasani]] o commune ya [[Kimbanseke]]. Bato koleka 49 bakufáká. Nsango na motángo ya bato baye bazaláká na kati ya mpɛ́pɔ kasi babikáká ezalí mpenzá na mwâ nungunungu. Nsango ya libosolibosó elobáká 'te bato bánsɔ na katikáti ya mpɛ́pɔ bakufáká, na katikáti wâná ezaláká na mokumbi mpɛ́pɔ (piloti) ya [[Rusí|morusí]], mosungi piloti, mpé momɛkaniki. Kasi nsima [[Reuters]] apɛsɛ́kɛ́ nsango 'te momɛkaniki óyo azalákí na kati ya mpɛ́pɔ abikáká, ntángo <ref name="reuters_oct5"/> Associated Press esakoláká 'te otɛsi ya lɛlɛ mpé abikáká ,<ref>
{{cite news
|title=Plane Crashes in Congo, Killing 25
Ligne 14 ⟶ 36 :
===Maloba ma Momɛkaniki===
[[Image: Tower Kinshasa International Airport.jpg|thumb|right|260px|Libándá lya Ndáko ya Mpɛ́pɔ ya N'djili]]
Momekaniki óyo azaláká o katikáti ya mpɛ́pɔ na nkombonkómbó ya M. Dédé Ngamba azaláká moto se mɔ̌kɔ́ na bato bansobánsɔ baye bazaláká na mpɛ́pɔ óyo abikáká. Maloba ma ye mpompɔ̂ na likambo lya likámá lizaláká boye na lifalansé: "<blockquote>Nous avons décollé après trois minutes de taxi. Aussitôt, j’ai constaté que l’avion s’est mis à tanguer. L’effort du pilote de faire monter l’avion est demeuré vain. C’est alors que l’hôtesse m’a dit de mettre la ceinture de sécurité. En ce moment, l’avion a commencé à voler plus bas et il a percuté un palmier et perdu une aile.
 
Ensuite, il a commencé à percuter des maisons. Tous les colis des marchandises qui étaient à bord ont fait mouvement vers l’avant de l’avion. J’ai aperçu à côté de moi un trou par lequel je suis sorti sans savoir comment, et je suis tombé sur une flaque d’eau sablonneuse. J’ai pu alors contempler les flammes de l’avion qui consumait. Il ne s’agissait pas d’un poids exagéré. C’est une simple défaillance mécanique.<ref>[http://www.digitalcongo.net/article/47199 Digital Congo coverage (in French)] 2007-10-05</ref></blockquote>
 
 
Eye ekoki kondimbolama na lolengeloléngé luye :<blockquote> BisoBísó topumbwákí nsima ya kosalakosála taxi[[taksí]] miniti misatomísáto. Mpé nabandákí koyokakoyóka lokóla mpɛ́pɔ ezalákí kobinakobína. Mánsɔ maye piloti asalákí mpompɔ̂ na komatisa mpɛ́pɔ, ezalákí mpámba. Na ntángo êná otɛsi ondobeli 'te nalatanaláta mokaba ya bobatelibobáteli. Ntángo enaêná, mpɛ́pɔ ebandi mpenzampenzá kopumbwa na nsé mpé etutákí mweté ya mbila[[mbíla]] mpé lipapulipapú lyɔ̌kɔ́ lya yangó lilongwákí.
 
Nsima epanzákí ndakondáko. BilokoBilɔ́kɔ binsobínsɔ bya kotekisakotɛ́kisa biye bizalákí na katikáti ya mpɛ́pɔ biyeibiyeí (glisser) o libosolibosó lya mpɛ́pɔ. PenePɛmbɛ́ni na ngaingáí, namɔnɔ́kí lidusulidusú lyɔ̌kɔ́ liye ngaingáí nabimelákí na mpɛ́pɔ, kasi nayebinayébi tɛ́ ndengendéngé nininíní nabimákí, mpé nakweyákí na máyi mɔ̌kɔ́ ma mokɛ́ yama zelozɛ́lɔ-zelozɛ́lɔ. Esika enâêná ndé namɔni ndengendéngé nininíní mpɛ́pɔ ezwákí moto[[mɔ̌tɔ]] mpé ezikákí. YangoLyangó ezalákílizalákí kilokiló ya koleka ya bilokobilɔ́kɔ o katikáti ya mpɛ́pɔ tɛ́. EzalíLizalí káka mwâ mikakatano mya mɛkaniki.
</blockquote>
 
==Nsima ya Likámá==
==Aftermath==
The DRC has an aviation safety track record that has been dubbed ''an embarrassment'' by the IATA and the Transport Minister Rémy Henri Kuseyo Gatanga has been [[fired]] by the president for culpable negligence in failing to enforce adequate standards and procedures for aviation safety management.<ref>
{{cite news
|first=Joe
|last=Bavier
|title=Crash d'un Antonov 26 à Kinshasa: Un " cercueil volant " a encore tué hier à Kingasani |url=http://www.lepotentiel.com/afficher_article.php?id_article=53323&id_edition=4144
|publisher=''Le Potentiel''
|accessdate=2007-10-05
|language=French
}}</ref><ref>
{{cite news
|first=
|last=
|title=Révocation du ministre des Transports en retombées de la catastrophe du crash d’Antonov survenu à Kinshasa
|url=http://www.digitalcongo.net/article/47223
|publisher=''Digital Congo''
|accessdate=2007-10-06
|language=French
| archiveurl= http://web.archive.org/web/20071011000909/http://www.digitalcongo.net/article/47223| archivedate= 11 October 2007 <!--DASHBot-->| deadurl= no}}</ref><ref>
{{cite news
|first=
|last=
|title=Old DR Congo aircraft 'still flying' after crash
|url=http://afp.google.com/article/ALeqM5gTiR343JbqqRR0OpTzDNLHCwGK5A
|publisher=''Agence France Press''
|accessdate=2007-10-07
}}</ref>
One source indicates that the lifting of the Transport Minister's ban on Antonov flights over DRC territory was not by his order but rather that of the Minister of State to the Head of State.<ref>{{cite news
|first=
|last=|title=press summary |url=http://www.monuc.org/news.aspx?newsID=15661
|publisher=''MONUC''
| accessdate= 9 October 2007 <!--DASHBot-->}}</ref>
 
A formal Parliamentary commission of inquiry was convened 19 October 2007, with Jean-Lucien Bussa as President and Lessendjina as Vice-president. The prosecutor's office of N'Djili is seized of the matter.<ref>
{{cite news
|first=
|last=
|title=La Commission d’enquête de l’Assemblée nationale sur le crash d’Antonov à Kingasani à pied d’œuvre
|url=http://www.digitalcongo.net/article/47595
|publisher=''Digital Congo''
|date=2007-10-23
|accessdate=2007-11-01
|language=French
| archiveurl= http://web.archive.org/web/20071028132142/http://www.digitalcongo.net/article/47595| archivedate= 28 October 2007 <!--DASHBot-->| deadurl= no}}</ref>
 
Kozanga kolanda mobeko muye mupesemaki muye mupekisaki mpempo inso ya lolenge la Antonov ipumbwa lisusu, Anotonov esusu (ntango eye ezalaka Antonov [[An-12]] eye ekomama na mikanda mya leta lokola ER-AXI), engebene na [[Radio Okapi]] esalaka mwa likama ya moke, mpe motele na yango ezwaki mwa moto mwa moke na libanda lya ndako ya mpempo ya Bangoka o [[Kisangani]] o nsima ya nzanga na mokolo mwa yambo sanza ya zomi na moko mobu mwa 2007. Liwa to mpota ezalaki te kasi mwa damage moke esalamaki.<ref>
{{cite news |url=http://www.radiookapi.net/index.php?i=53&a=15329 |title=Kisangani: un Antonov en feu, pas de victimes |publisher=Radio Okapi |date=2007-11-01 |language=French
| accessdate= 1 November 2007 <!--DASHBot-->}}</ref>
 
Nsima ya sánzá mísáto ya likámá lîná, [[Moskú]] apɛsɛ́kɛ́ mosɔlɔ US$200.000 lokóla lisungi na baye bánsɔ bazokáká na likámá lîná.<ref>
{{cite web |url=http://www.digitalcongo.net/article/49371 |publisher=Digital Congo |title=Crash de Kingasani : Moscou offre 200 000 Usd aux sinistrés |language=French |location=Kinshasa |date=2008-01-22
| accessdate= 6 February 2008 <!--DASHBot-->| archiveurl= http://web.archive.org/web/20080226160816/http://www.digitalcongo.net/article/49371| archivedate= 26 February 2008| deadurl= no}}</ref>
 
 
==References==