Lidie
Lidie (babengaka yango mpe Lidia, babengaka yango Lydie na Lifalanse) ezali mboka ya kala na Azía Mineure (Anatolí), oyo mboka-mokonzi na yango ezalaki Sarde . Liloba yango etikalaki kosalelama mpo na etúká yango na boumeli ya eleko oyo etikali ya Antiquité, kasi ezwaki lisusu bokonzi na yango ya politiki te, elekaki na nse ya bokonzi ya makonzi ya Bagreke na ntango wana na nse ya bokonzi ya Baloma
Botiami
kokomaLidie azalaki na Turkí, ezali na nɔrdi ya Misí mpe na sudi ya Karí, na wɛsti ya Iǒnia mpe na ɛsti ya Frigía. Région ezali très chanceuse, ezingami na ba rivières ebele.
Monɔkɔ
kokomaBalobaka Lidiěn ezalaki monoko ya Indo-Europe.
Argent ya officiel
kokomaMbongo ya bibende ezalaki komonana na wɛsti ya Anatolí na ntango ya bakonzi ya Lidiěn. Yango ezali mbongo ya bibende oyo esalemi na électrum, alliage ya wolo mpe ya palata, oyo ebɛtami na mitindo ndenge na ndenge (misato to minei), oyo ezali na na lobɔkɔ ya mobali (mopanzi ya liboso) elilingi (lolenge moko) oyo ezali na relief, mingimingi nyama, oyo ntango mosusu ezali na nsima elembo ya mabulu oyo esalemi na punch. Bazali kotyana ntembe na dati mpe esika ya sikisiki ya mbongo wana ya liboso ya bibende.