Boende

Boende ezali engumba-mokonzi ya etúká ya Tshuapa na République démocratique du Congo. Mboka yango ezali na libongo mpe mpepo ya mpɛpo, oyo ezali na code AITA BNB, oyo ezali kopesa nzela na nzela ya Mbandaka mpo na kokende na Kinshasa.

Boende

Boende ezali engumba oyo ekabwani na bingumba mibale: Boende mpe Tshuapa. Bokabwani wana ya bitúká ezali elembeteli ya bonene ya etúká mpe ya ebongiseli na yango ya bitúká.

Mikili

Ezwami na ebale Tshuapa, na est ya Mbandaka mpe na nzela ya ekolo 8 na 1400 km na nord-est ya engumba mokonzi Kinshasa.

Histoire

Boende ezali esika oyo esungaki, na lolenge moko, mpo na kobakisa bomengo ya mokonzi Léopold II na nzela ya biloko na yango ndenge na ndenge, na ndakisa caoutchouc oyo euti na hévéa watshi, kafe, banzete ya mbila, mabaya, cacao, ebende mpe kwivre.

Bato ya mboka yango bazalaki kolona biloko ya kolya na nzela ya mosala ya koluka mbisi, kosala bilanga, kobɔkɔla bibwɛlɛ mpe koboma nyama. Lisusu, ezalaki mpe kopesa bato ya Mbandaka mpe ya Kinshasa mbisi ya sika oyo ekauká oyo eutaki na Ebale Tshuapa mpe na Ebale Lomela.

Mboka na biso

Na engumba Boende, eleko ya molunge ezalaka mokuse, mpe eleko ya mpiɔ ezalaka mpe mokuse; molunge makasi, mbula mingi, mpe mbula ebɛtaka te mbula mobimba. Molunge ya mbula na mbula ezalaka mbala mingi na 21 °C tii na 29 °C, mbala mingi na nse ya 20 °C to na likoló ya 32 °C.

Na kotalela ndenge oyo mabongo mpe bisika ya kosukola ebongisami, emonani ete ntango oyo eleki malamu mpo na kosala makambo na eleko ya molunge ezali kobanda na ebandeli ya sanza ya motoba tii na nsuka ya sanza ya mwambe mpe kobanda na nsuka ya sanza ya zomi na mibale tii na katikati ya sanza ya yambo .

Administration

Boende, mboka-mokonzi ya etúká ya Tshuapa, ezali na bingumba mibale: Boende mpe Tshuapa. Bokabwani wana ezali komonisa ndenge engumba yango ezali na makambo mingi. Mokonzi ya engumba Bokoto Ilo Joël, oyo azali na mokumba ya kokamba mpe kosala ete engumba etambola malamu .

Bomoi ya lingomba

Boende ezali engumba oyo etondi na baklisto, epai kuna bato mingi batángaki na biteyelo oyo bisilaki kosalema na bamisionere ya Katolike mpe ya Protestá. Mpo na ezaleli na ye ya koyamba bapaya, bato ya mboka yango, Bana-Boende, bazalaki koyamba na boboto nyonso moto nyonso oyo ayei sika, na boyokani na bonkɔkɔ na bango ya koyamba bapaya. Libota wana mpe batyaki mbongo na bango mpo na koyekolisa bana na bango mayele mpe mosala. Ezalaki na bato ya ntina mingi lokola balakisi, bakambi ya biteyelo, mpe bamisionɛrɛ oyo bautaki na Belgique, oyo bamemaki mimeseno na bango ya koloniale.

Boende ezali ndako ya ba missions mibale ya catholique. Ya liboso, Mission Saint-Augustin, na nsima ezwaki nkombo Ngong’eyoko. Ya mibale, misio ya Katolike ya Saint-Martin, ekómaki Lontsingé. Engebene bonkoko ya bankoko, Boende Ngongo bazalaki mpe kobenga ye Boende Ngong'eyoko.

Économie

Boende, engumba oyo ezali na misala ndenge na ndenge lokola lopitalo, biteyelo, mpe misala ya Leta, ezali mpe esika moko ya ntina mingi mpo na baturiste. Parque national ya Salonga, oyo eleki monene na mokili mobimba, ezali na Territoire ya Monkoto, moko ya ba Territoire motoba ya district ya Tshuapa, oyo Boende ezali engumba-mokonzi na yango.

Na ntango ya kala, nzete ya hévéa oyo bazalaki kolona na elanga ya WATSHI, oyo ezalaki na kilomɛtrɛ 25 longwa na Boende, ezalaki kosalelama mpo na kosala bapine ya Dunlop na ntango wana. Mosala yango ezalaki na ntina mingi mpo na nkita ya Belgique na nzela ya SOCOBE, oyo eyebani lelo na nkombo ya ENTRIAC.

• Bokoto Ilo Joël aponamaki na mobeko ya Président ya RDC, Félix Antoine Tshisekedi Tshilombo. * Huguette Tolinga (1988-), mobeti miziki oyo abotamaki na Boende.

Voir aussi

• la rivière Tshuapa affluent du fleuve Congo.
• Territoire de Boende
• Villes de la République démocratique du Congo